Jeugdwerkloosheid | Italië in Cijfers

Italië is de afgelopen weken nogal wat in het nieuws geweest door de verkiezingen en de daaropvolgende zware onderhandelingen voor een nieuw kabinet. Deze ontwikkelingen stonden onder invloed van een aantal serieuze problemen waar Italië mee te maken heeft. Een van die problemen is de jeugdwerkloosheid. Steeds meer jongeren ronden in Italië een studie af, staan te popelen om werkervaring op te doen en carrière te maken, maar vinden amper een baan. Volgens ISTAT is liefst 33.6% van de jongeren (15-24) werkloos. Deze jongeren volgen dus geen studie, maar hebben ook geen baan. Dat is na Spanje het hoogst aantal van Europa! Is dat erg? Uiteraard. Wie geen werk heeft, heeft geen inkomen en kan niet voor zichzelf zorgen. Het treft deze groep dan ook hard in de portemonnee. Bijna 10% van de jongeren leeft onder de armoedegrens (Caritas, 2015) . Dat wil zeggen dat ze moeite hebben om te voldoen aan de basisbehoefte van een mens en daardoor geen menswaardig bestaan hebben. Dat is een schikbarend hoog aantal, terwijl tien jaar geleden nog 'maar' 2% van de jongeren onder de armoedegrens leefde. Daarnaast komt het de Italiaanse economie ook niet echt ten goede. Een onderzoek van het Italiaanse Eurispes naar de jeugdwerkloosheid uit 2012 merkt terecht op dat juist deze generatie weet hoe het moet omgaan met de snelle veranderingen en innovaties, maar amper wordt betrokken bij het besturen of handelen binnen een organisatie. "De generatie die zich qua leeftijd het beste aan de steeds snellere, wereldwijde veranderingen kan aanpassen en die het meeste met innovatie heeft, wordt helemaal buitengesloten van de kringen waar de belangrijkste beslissingen worden genomen." Eurispes 2012 (vrij vertaald) Hoe kan dit aantal in Italië zo groot zijn? Een aantal weken geleden schreef ik een artikel over de vergrijzing in Italië. Hierin kwam onder andere naar voren dat het percentage ouderen alsmaar zal stijgen en de afhankelijkheid van de werkende bevolking zal toenemen. Het is gek om te bedenken dat de de ontwikkelingen van jeugdwerkloosheid en vergrijzing samen kunnen gaan. Als ouderen met pensioen gaan, komen de banen immers vrij voor een jongere generatie? Vandaag de dag werkt echter bijna 12% van de pensioengerechtigden nog steeds. Banen die anders jongeren hadden kunnen vervullen. Kleine kanttekening is wel dat sommige pensioengerechtigden uiteraard werken om rond te komen, omdat ze bijvoorbeeld maar weinig pensioen hebben opgebouwd. Tijdelijke krachten & School-werk gat Er zijn nog heel wat andere mogelijke oorzaken te vinden voor het probleem van de jeugdwerkloosheid. Het is bijvoorbeeld ook goed om te kijken naar een andere interessante ontwikkeling op de Italiaanse arbeidsmarkt: het groot aantal ongewenste part-time contracten onder de jongeren, die wél een baan hebben. Veel van dit soort banen hebben normaal gesproken een vast voltijds-contract, maar worden aangeboden als tijdelijke part-time contracten (Dit worden ongewenste part-time contracten genoemd). Volgens Eurostat zijn liefst 79% van de contracten part-time onder jongeren ongewenst. Zij werken dus wel, maar hebben geen volledige vaste baan. Dit percentage is bizar hoog als je het vergelijkt met andere Europese landen. Met strengere wetgeving zou je dit kunnen beperken, maar de vraag blijft over waarom zoveel bedrijven jongeren een tijdelijk part-time contract aanbieden. Daar zijn twee belangrijke redenen voor te vinden: opleiding en wetgeving. Volgens de Università Bocconi heeft het te maken met het School-werk gat. Veel studenten besteden 4 tot 6 jaar aan een studie aan een università, maar beheersen na deze tijd nog niet de skills die ze in het werkveld nodig hebben. Deze studenten moeten na hun studie dus eigenlijk alles nog leren. Bedrijven nemen dan liever geen risico en bieden de jongeren liever een tijdelijk part-time contract aan. Veel studenten besteden 4 tot 6 jaar aan een studie aan een università, maar beheersen na deze tijd nog niet de skills die ze in het werkveld nodig hebben. Dat is op zich niet slecht, want in die korte periode leren veel studenten dus wel werkervaring opdoen, maar vaak heeft dit een tegengesteld effect. Volgens onderzoeken van Garibaldi & Taddei (2013) zorgen deze part-time contracten ervoor dat werknemers minder productief werken en veel minder binding hebben met het bedrijf. Aan de andere kant heb je ook nog de wetgeving. Deze staat toe dat bedrijven meerdere keren een tijdelijk contract kunnen aanbieden, maar dat ze na drie jaar iemand vast in dienst moeten nemen. Veel bedrijven kiezen er dan voor het contract niet te verlengen en een nieuwe afgestudeerde aan te nemen. Belangrijke reden hiervoor is dat het zeer moeilijk is om van een werknemer in vaste dienst af te komen. Het wordt bedrijven dus min of meer ontmoedigd mensen een vast contract aan te bieden. Veel jongeren wisselen dus noodgedwongen om de drie jaar van baan en hebben daardoor niet echt een kans om een carrière op te bouwen en missen de zekerheid van een inkomen, wat het stichten van een gezin natuurlijk ook niet ten goede komt. Naar het buitenland Veel jonge Italianen zoeken hun geluk dan ook in het buitenland. De afgelopen jaren trokken tienduizenden Italianen naar landen als het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en de US om daar een nieuw leven op te bouwen. Trokken in 2002 nog 17.980 Italiaanse jongeren definitief naar het buitenland, in 2016 waren dat er al 60.788! Een doodzonde voor Italië; ze hebben veel geïnvesteerd in deze talenten om ze vervolgens te laten vertrekken naar andere landen. Verandering? Nu het nieuwe kabinet is gesmeden, is het afwachten wat de nieuwe regering doet aan de jeugdwerkloosheid. Veel partijen richtten zich afgelopen verkiezing vooral op ouderen (bijvoorbeeld door de pensioensleetijd te willen verlagen), omdat deze groep voor veel stemmen zorgt. Maar om de hoge jeugdwerkloosheid kunnen ze heen, want om de Italiaanse economie te redden is het juist nu belangrijk om de jongeren kansen te geven. In dit artikel heb ik gebruik gemaakt van verschillende databases van ISTAT en EUROSTAT en diverse bronnen. Benieuwd welke? Bekijk dan dit document en loop alles nog eens zelf na!