Spreekwoorden zijn een absolute verrijking van de taal. Je kent er vast veel meer dan je denkt! Een spreekwoord kan je verhaal kracht bijzetten, maar het kan - wanneer je het verkeerd gebruikt - ook beschamend werken. Op deze pagina heb ik tal van leuke en grappige Italiaanse spreekwoorden en uitdrukkingen voor je op een rijtje gezet. In Bocca Al Lupo!
Spreekwoorden met Dieren
Spreekwoorden zijn soms al eeuwenoud en gaan over allerlei onderwerpen, maar opvallend vaak zijn er dieren in verwerkt.
A caval donato non si guarda in bocca
Vertaling: Een gegeven paard kijk je niet in de bek.
Betekenis: In het Nederlands hebben we ook een soortgelijk spreekwoord en het gaat erover dat je iets wat je hebt gekregen, moet waarderen.
A ogni uccello il suo nido è bello
Vertaling: Voor iedere vogel is zijn eigen nest mooi.
Betekenis: Je zou dit spreekwoord kunnen vergelijken met het Nederlandse: Oost, west, thuis best. Thuis voelt iedereen zich het meest op zijn plek.
Chi dorme non piglia pesci.
Vertaling: Wie slaapt, vangt geen visssen.
Betekenis: Dit gaat erom dat je iets moet doen om succes te behalen.
Si dice sempre il lupo più grande che non è.
Vertaling: Men maakt de wolf altijd wat groter dan hij is.
Betekenis: Dat je een verhaal wat groter/spectaculairder maakt dan deze in werkelijkheid is.
In Bocca Al Lupo
Vertaling: In de bek van de wolf.
Betekenis: Dit is een uitdrukking - dus geen spreekwoord - om iemand succes te wensen.
Wijn
Wijn is verwerkt in ontzettend veel Italiaanse spreekwoorden.
Buon vino fa buon sangue
Vertaling: Goede wijn maakt goed bloed.
Betekenis: Dit komt van de gedachte dat wijn goed voor je gezondheid zou zijn. Wie goede wijn drinkt, zou gezonder zijn! In de praktijk zijn hier nogal wat twijfels over.
Nella botte piccola c’è il vino buono
Vertaling: In de kleine tonnen zit de beste wijn.
Betekenis: Je moet het kleine eren.
Amici e vini sono meglio vecchi
Vertaling: Vrienden en wijn zijn oud beter.
Betekenis: Dit spreekwoord gaat over twee belangrijke waarden voor een Italiaan: Wijn en Vriendschap. Beide verbeteren - volgens dit spreekwoord -naarmate de tijd vordert.
Dove regna il vino non regna il silenzio
Vertaling: Waar de wijn regeert, regeert geen stilte.
Betekenis: Dit spreekwoord spreekt bijna voor zich; bij veel wijn spreekt men makkelijker en is het luidruchtiger.
Italiaanse spreekwoorden over eten
Net als wijn zijn er ook veel Italiaanse spreekwoorden over voedsel.
Buon seme dà buoni frutti.
Vertaling: Een goede boom geeft goed fruit.
Betekenis: Goede ouders creëren volgens dit spreekwoord ook goede kinderen omdat ze het goede voorbeeld hebben.
o mangi questa minestra o salti dalla finestra
Vertaling: Óf eet deze soep of spring uit het raam.
Betekenis: Je zou het goed kunnen vergelijken met het Engelse take it or leave it - welke wij in het Nederland ook regelmatig gebruiken. Accepteer of weiger iets, maar maak een keuze.
Vergelijkbare spreekwoorden
Sommige spreekwoorden in het Italiaans kennen we ook in het Nederlands - en in veel andere talen. Hieronder heb ik er een paar voor je op een rijtje gezet.
Ogni cosa ha cagione
Vertaling: Ieder ding heeft rede.
Betekenis: Alles heeft een reden.
Ogni cosa si compra a prezzo.
Vertaling: Ieder ding dat je koopt, kent een prijs
Betekenis: Het komt erop neer dat alles een prijs heeft: direct of indirect. Het wil niet zeggen dat het altijd met geld te maken heeft, kan ook over status of andere waarden gaan. In het Nederlands zeggen we: Alles heeft een prijs.
Ride bene chi ride ultimo.
Vertaling: Degene die het laatst lacht, lacht goed.
Betekenis: De Nederlandse equivalent van dit Italiaanse spreekwoord is: wie het laatst lacht, lacht het best. Een kleine nuance dus in het Italiaans.
Dopo la pioggia arriva il sole.
Vertaling: Na regen komt zonneschijn.
Betekenis: Dit is vrijwel letterlijke vertaling en wordt in het Italiaans op een soortgelijke manier gebruikt.