LET OP: Je hebt Javascript uitstaan, daardoor kan het zijn dat sommige functionaliteiten niet werken. Vergrijzing | Italië in Cijfers | Kennis over Italië

Vergrijzing | Italië in Cijfers

Italië heeft al jaren te kampen met vergrijzing. Hoe komt dat? En hoe groot is de problematiek? In dit eerste artikel van de nieuwe serie 'Italië in Cijfers' ga ik wat meer onderzoek doen naar wat de problemen van vergrijzing in Italië zijn en hoe ze zich verhouden tot de vergrijzing in Nederland bijvoorbeeld.

STAND VAN ZAKEN

Allereerst: wat is vergrijzing? Vergrijzing is een term die een verandering van de bevolkingssamenstelling aangeeft, waarbij het deel van de ouderen stijgt. Vergrijzing (of veroudering) komt in veel landen voor. Net na de Tweede Wereldoorlog ontstond er een geboortegolf, die vervolgens sinds de jaren 70 weer sterk af begon te nemen.

Dit 'probleem' vond plaats in zeer veel landen in de wereld; waarom wordt Italië dan zo vaak genoemd als het gaat om vergrijzing? Om daar een antwoord op te geven, moeten we kijken naar twee bijzondere ontwikkelingen in het land: verdeling van de populatie en de huidige geboortecijfers.

 

Verdeling van de populatie in Italië

Hierboven zie je de verdeling van de populatie in Italië op basis van leeftijdcategorie in 2017. Je ziet dat het percentage van de bevolking 23% is. Dat is bijzonder hoog, want dat percentage zit in Nederland op circa 18% bijvoorbeeld. Een flink verschil dus!

Een van de oorzaken van dit grote percentage is dat er de afgelopen decennia relatief weinig kinderen geboren worden in Italië en de mensen steeds ouder worden. Hierdoor groeit de bevolking van Italië amper, maar wordt het percentage ouderen mensen wel groter.

Geboortecijfers Italië | Vergrijzing

In de grafiek hierboven is duidelijk te zien dat de afgelopen 80 jaar de geboortes bijna gehalveerd zijn! Dat komt mede doordat de Italianen minder kinderen nemen. Het is dus niet zozeer dat de Italianen massaal besluiten geen kinderen meer te willen; ze willen alleen minder kinderen. Waar in 1960 de Italiaanse vrouw gemiddeld nog 2,41 kinderen baarde, is dat in 2015 nog 'slechts' 1,35.

Al die kinderen worden wel ouder dan hun voorouders. Hieronder kun je zien wat de leeftijdverwachting is van een meisje dat nu geboren wordt. Je ziet dat dat percentage de komende jaren behoorlijk sterk stijgt.

 

Leeftijdsverwachting

 

WAT IS HET PROBLEEM?

Wanneer iedereen zijn hele leven zou werken, zou er geen probleem zijn. Dat is alleen niet zo. Wanneer je in Italië als man 66 bent en als vrouw 62, heb je recht op een pensioenuitkering. Wanneer het aantal geboortes blijft dalen en de groep ouderen groter wordt, komt er een moment dat een kleine groep flink moet betalen om ervoor te zorgen dat een grotere groep mensen kan genieten van hun pensioen. Die afhankelijkheid is ook uit te drukken in gegevens.

 

Afhankelijkheid door vergrijzing Italië

In het schema hierboven gaat het om het percentage van mensen onder de 15 en boven de 65. Deze spelen veelal geen rol op de arbeidsmarkt en moeten hun inkomsten dus ergens anders vandaan krijgen (pensioen of verzorging van ouders). Je kunt je voorstellen dat het verschil tussen nu en 2030 of 2065 problematisch is.

 

IS ITALIË DAARIN EEN UITZONDERING?

Nee, het is een probleem dat in heel veel landen optreedt. In Nederland nemen we ook minder kinderen dan eerst en onze gezondheidszorg is beter, waardoor mensen ouder worden. In Nederland is de pensioenleeftijd tenslotte niet voor niets ook bijgesteld om deze verhoudingen binnen de perken te houden.

Toch is het in Italië wel wat extremer dan in Nederland. En dat komt met name door het geboortecijfer. In Italië is het aantal geboorten per jaar in de afgelopen 60 jaar bijna gehalveerd, terwijl er in Nederland 'slechts' 33% minder kinderen geboren worden. En ook het percentage ouderen is bij hen nu ook al groter dan bij ons. De problemen zullen in de toekomst voor Italië zeer waarschijnlijk groter zijn dan die voor Nederland.

 

HOE LOS JE HET OP?

Als ik dat toch eens wist.. Er is niet echt één oplossing voor. Je moet daarvoor ook kijken naar het achterliggende probleem. Waarom willen de Italianen niet meer zoveel kinderen? Heeft het te maken met het geld (40,3% van alle jongeren onder de 25 is werkloos)? Zijn de omstandigheden van het land niet goed voor gezinnen? Heeft de transitie van het platteland naar de stad er iets mee te maken? Allemaal vragen waar je niet direct een antwoord op zult vinden. De Italiaanse overheid voert in ieder geval flink campagne om het aantal geboorten op te krikken door bijvoorbeeld de kindsubsidies te verhogen voor armere gezinnen. En om de (komende) vergrijzing verder tegen te gaan gaat ook in Italië de pensioenleeftijd in 2022 naar 67 jaar. Of deze maatregelen goed genoeg zullen zijn, zal de toekomst ons leren!

 

In dit artikel heb ik gebruik gemaakt van verschillende databases van ISTAT en het CBS. Benieuwd welke? Bekijk dan dit document en loop alles nog eens zelf na!

ECONOMIE
Overzicht
ANDERE ARTIKELEN
CITEREN

Aanbevolen boek

Falo is affiliate-partner van Bol.com. Zij beschikken over best wat interessante boeken over Italië, zoals het boek 'Koffiebars en Carabinieri' van Miriam Bunnik. In dit mooi geschreven boek vertelt zij net iets meer over de Italiaanse cultuur dan je in de meeste andere boeken leest.

Meer informatie