De Sardijnse taal

Bij Falo wil ik je graag wat leren over het Italiaans, zodat je in Italië een beetje uit de voeten kunt komen bijvoorbeeld. Toch zul je in Italië vele dialecten tegenkomen, die amper lijken op de mooie Italiaanse taal. Neem nu bijvoorbeeld het Sardijns. Bijna 80% van de Sardiniërs spreekt naast Italiaans ook het Sardijns en gebruikt dit dagelijks. Het is dus best handig om wat woorden en zinnen te kennen voor je een keer voet zet aan Sardinische grond.

Officiële taal

Wist je dat het Sardijns wordt erkend als taal? Sinds 1999 is het Sardijns officieel gelijk gesteld aan het Italiaans op Sardinië. Dat wil zeggen dat bijvoorbeeld de kinderen op school -naast het Italiaans - Sardijns krijgen en dat het wetboek ook is verschenen in de Sardijnse taal. Kinderen krijg op school -naast het Italiaans - ook Sardijns en het wetboek is verschenen in de Sardijnse taal. Toch zie je er nog niet veel van terug als je om je heen kijkt op Sardinië. Dat heeft met twee dingen te maken: het imago en de kosten. Veel Italianen vinden de taal boers en niet passen bij een 'nette' bevolking, daardoor zul je het nog niet veel op televisie of in de advertenties op straat zien. Daarnaast kost het de gemeente ook veel geld om bijvoorbeeld de straatnaambordjes te vervangen, hiervoor wordt dan ook vaak niet gekozen.

 

 

Twee dialecten

Ja, ze maken het niet gemakkelijk. Er bestaan twee belangrijke varianten van het Sardijns: Het Logudorees en Campidanees. Het Logudorees wordt in het noorden van Sardinië gesproken en het Campidanees in het zuiden. Je kunt het zien als het verschil tussen het Limburgs en het Brabants; de uitspraak is anders en - hoewel de woordenschat grotendeels gelijk is - hebben ze soms ook andere benamingen voor dingen.

 

 

Meervoud -s

Ik ga niet te diep in op het verschil tussen het Logudorees en het Campidanees, maar wil jullie wel graag laten zien dat het Sardijns echt anders is dan het Italiaans. Te beginnen met de grammatica, want in het Sardijns vorm je het meervoud bijvoorbeeld anders dan in het Italiaans. Zo vorm je in het Italiaans bij zelfstandige naamwoorden (onder andere) door de uitgang te veranderen: mannelijke woorden die eindigen op een -o (giardino) zullen in het meervoud eindigen op een -i (giardini), vrouwelijke woorden op een -a worden -e en tenslotte enkelvoudige woorden die eindigen op -e krijgen in het meervoud ook een -i.*

In het Sardijns werkt het niet zo. Daar krijgen woorden in het meervoud gewoon een -s erachter! Net als in het Nederlands dus. Zo wordt cane (hond) in het Italiaans cani en in het Sardijns canes.

* Meer info over het zelfstandig naamwoord in het Italiaans.  

 

Begroeten

En dan nu hetgeen je daadwerkelijk wat aan hebt: woorden en zinnen! Laten we het niet te moeilijk maken en ons vooral concentreren op het begroeten, want dat kun je lekker vaak doen! Wanneer je iemand begroet in het Sardijns zeg je Bonas dies of Saludi! Je kunt dan bijvoorbeeld vragen hoe het met iemand gaat door te zeggen: Comment’istas? [comment-iestas].

Andere handige woorden en zinnen:

• Ik begrijp het niet! - No appo cumpresu nutta [no appo koempresoe noetta]
• Spreekt u Engels? - Faeddas s'inglesu? [faëddas sienghlesoe]
• Ik heet .. - Mi naro ..
• Bedankt! - Gratzias!
• Aangenaam! - Praghere
• Tot ziens! - Adiosu [adieösoe]

Dit zijn woorden uit het Logudorees, maar in het Campidanees wijken deze woorden amper/niet af. Zoals je kunt zien, lijkt het Sardijns helemaal niet op het Italiaans. Toch hoef je je geen zorgen te maken als je het afgelopen jaar zo hard geleerd hebt om wat woordjes Italiaans te spreken, want Italiaans spreken en verstaan ze ook allemaal. Met deze woorden en zinnen 'win' je ze net een beetje meer voor je!